Pompy głębinowe są głównym elementem instalacji zasilania w wodę i powinny być szczególnie rozważnie dobierane. To w głównej mierze od typu pompy jej parametrów oraz charakterystyki zależy czy będziemy zadowoleni ze studni głębinowej.
Średnica pompy głębinowej
Na rynku możemy znaleźć szeroki wybór pomp głębinowych o zróżnicowanych parametrach i cenach. Przyjęło się oznaczać średnice pomp głębinowych wartościami wyrażonymi w calach. Przykładowo dla najczęściej spotykanych pomp głębinowych można przyjąć następujący przeliczniki średnic:
- 2″ ~50mm
- 2.5″ ~66 mm
- 3″ -74mm – 78mm
- 3.5″ – 90mm
- 4″ – 94 mm
Klasyczne studnie przydomowe zazwyczaj korzystają z pomp głębinowych o średnicy 3 i 4 cale . Dla tej grupy średnic mamy największy wybór urządzeń, zarówno do pracy z prądem jedno i trójfazowym. W sprzedaży dostępne są również pompy głębinowe w formacie 2 cale, 2,5 cala oraz 3,5 cala. Ich wybór nie jest jednak tak szeroki.
Niemniej jednak, w ramach tych podstawowych średnic 3 i 4 cali występują różnice w zakresie średnicy zewnętrznej wyrażonej w milimetrach. W zależności od producenta możemy spotkać 3 calowe pompy głębinowe o średnicach 74 do 78 milimetrów, 4 calowe z kolei występują od 94 do 98 milimetrów.
Największe średnice zarezerwowane są dla pomp do zastosowań przemysłowych i rolniczych. Pompy dostępne są w formatach 5 i 6-calowych. Mogą pracować na dużych głębokościach, generują duże ciśnienie i ich instalacja wymaga często pozwolenia wodno prawnego. Pompy takie zaczynają się od 2 kW mocy i w większości zasilane są z instalacji trójfazowych.
Mniejsze średnice pompy oznaczają oczywiście, że strumień przepływu jest mniejszy przy tej samej prędkości. Wielu producentów kompensuje ten niedostatek poprzez zwiększenie prędkości obrotowej. Niestety ma to negatywny wpływ na żywotność podzespołów.
W jaki sposób dobierać pompę do średnicy rury studziennej?
Odpowiednie dobranie średnicy pompy do geometrii odwiertu jest ważne z kilku powodów. Instalacja pompy ze zbyt małym luzem niesie za sobą ryzyko zablokowania się pompy. Konsekwencja może być albo utrata samej pompy lub nawet w skrajnych przypadkach zablokowanie odwiertu.
Prawidłowo dobrana średnica jest ważna z jeszcze jednego powodu. Zbyt mała średnica powoduje, że przepływ wody wokół pompy może okazać się nie wystarczy do prawidłowego chłodzenia silnika. Woda opływająca pompę chłodzi ją więc istotne jest aby było jej wystarczająco dużo.
Rura studzienna DN 80
W zależności od producenta może się zdążyć że 3 calowa pompa głębinowa albo się zmieści albo nie. Dla pompy 3-calowej o średnicy 74 mm i rury studzienna DN 80 pozostanie wystarczająco dużo luzu. Są jednak 3 calowe pompy o średnicach 78 mm i wówczas taka pompa byłaby zdecydowanie za ciasna.
Rura studzienna DN100
Pompa 4-calowa o średnicy zewnętrznej 98 mm pasuje bardzo ciasno do rury studziennej DN 100 (4 cale) o średnicy wewnętrznej 103 mm. Mimo, iż fizycznie ma szansę się zmieścić to bardzo łatwo może nastąpić zakleszczenie się pompy w otworze. Rura może nie być prosta lub natrafimy na wkręt, lub zadzior jako pozostałość po łączeniu odcinków rury. Sytuacja taka często skutkuje albo „utopieniem” pompy bądź w skrajnych przypadkach uniemożliwieniem korzystania z odwiertu. Tak więc dla rury DN100 zdecydowanie warto przyjrzeć się pompom głębinowym w formacie 3 lub 3,5 cala. Obie pasują do rur DN 100 zostawiając luz.
Rura studzienna DN115 i większa
Dużo większe możliwości daje zastosowanie rury studziennej DN115 o średnicy wewnętrznej 113 mm (4 ½ Cala). Stosowanie tutaj pomp głębinowych 4 calowych pozostawia margines bezpieczeństwa, a przy okazji mamy największy wybór urządzeń. Dla prostych zastosowań mamy całą rodzinę 4″ pomp monoblokowych SKM o mocach 750W , 1,1 kW i 1,5 kW ta najmocniejsza ma oznaczenie SKM 200 i polecamy ją w wykonaniu premium z kondensatorem umieszczonym w specjalnej puszcze.
Obecnie jednymi z najwęższych pomp na rynku są pompy IBO Sting o średnicy 2″ ~ 50cm. Niestety przy takiej średnicy nie uzyskamy dużej wydajności więc pompa należy raczej do pomp głębinowych małej mocy.
| DN | Średnica zewnętrzna | Średnica wewnętrzna | Grubość ścianki | Średnica zew. mufy | Ciężar |
| [mm] | [mm] | [mm] | [mm] | [mm] | kg/mb |
| 80 | 88 | 80 | 4,0 | 95 | 1,58 |
| 100 | 113 | 103 | 5,0 | 120 | 2,53 |
| 115 | 125 | 115 | 5,0 | 130 | 2,90 |
| 125 | 140 | 127 | 6,5 | 148 | 4,10 |
| 150 | 165 | 150 | 7,0 | 176 | 5,50 |
| 175 | 190 | 178 | 8,5 | 208 | 7,50 |
| 200 | 225 | 205 | 10,0 | 240 | 10,00 |
| 250 | 280 | 255 | 12,5 | 295 | 15,60 |
| 300 | 330 | 301 | 14,5 | 350 | 21,30 |
Właściwości hydrauliczne pompy głębinowej
Parametry hydrauliczne pompy powinny być tak dobrane aby oczekiwania użytkownika znajdowały się w zakresie optymalnych warunków pracy dla danego typu pompy. Zakres optymalny to taki, który na wykresie wydajności i podnoszenia jest oznaczony ciemnym tłem. Przykład dla pompy głębinowej BHP przedstawiono poniżej. Taki zakres parametrów jest również optymalny z punktu widzenia maksymalnej sprawności silnika. Eksploatacja pompy zakresie przewidzianym przez producenta zapewnia najbardziej ekonomiczną pracę oraz pozwala uzyskać maksymalną żywotność pompy.
Praca pompy głębinowej poza zakresami określonymi jako optymalne prowadzi do negatywnych skutków.
Przy zbyt wysokiej wydajności i niskiej wysokości podnoszenia wystąpi przeciążenie silnika a przy pracy na tzw. wolnym wypływie doprowadzi do bardzo przyspieszonego uszkodzenia zespołu sprzęgła silnik/pompa. Z kolei przy zbyt małej wydajności i dużej wysokości podnoszenia może wystąpić przegrzanie silnika pompy głębinowej z powodu zbyt małego przepływu wody wokół silnika.
Pompy głębinowe śrubowe
Pompy głębinowe śrubowe charakteryzują się zwiększoną odpornością na piasek znajdujący się w pompowanej wodzie. Obecność piasku czyli tak zwanych “ciał szlifujących” jest zabójcze dla pomp głębinowych. Śrubowe pompy mają zwiększoną tolerancję na piasek jednak długotrwała obecność piasku również powoduje zużycie elementów. Jednak wymiana głównych elementów takich jak ślimak oraz gumowe uszczelnienie jest operacją tanią i nieskomplikowaną. Polecane modele pomp śrubowych to seria Omnigena EVJ.
Pompy głębinowe z dodatkowymi funkcjami
Istnieje pewna grupa urządzeń, które wyróżniają się na tle innych swoimi dodatkowymi funkcjami. Najbardziej zaawansowane pompy wyposażone są we wbudowany automat ciśnieniowy, który uruchamia silnik w razie zapotrzebowania na wodę. Przykładem takiej pompy jest Omnitron 5000 Automat marki Omnigena. Pompa ta posiada również stopę która umożliwia jej montaż w zbiorniku.
Warto również zwrócić uwagę na pompy BHP marki Leader. Urządzenia te charakteryzują się podwójnym uszczelnieniem oraz wbudowanym kondensatorem i zaworem zwrotnym. Całość wykonana jest w technologii INOX co sprawdzi się przy wodzie pitnej.
Pompa głębinowa jedno czy trójfazowa?
Jeżeli mamy przed sobą taki dylemat to zdecydowanie warto zainstalować pompę trójfazową. Zaletą urządzeń zasilanych trzema fazami jest fakt, że nie wymagają one do swojej dobrej pracy kondensatora rozruchowego a rozruch silnika jest łagodny i płynny. Silniki trójfazowe mają zdecydowanie większy moment rozruchowy niż silniki jednofazowe o tej samej mocy. Praca charakteryzuje się większą kulturą. Sieć jest równomiernie obciążona przez co nie występuje efekt “przygasania światła” podczas rozruchu. Nie wszędzie jednak istnieje możliwość zastosowania pompy trójfazowej. Wymaga to posiadania odpowiedniego przyłącza kablowego. Samo doprowadzenie prądu do studni też jest droższe, gdyż należy zastosować przewód 5 żyłowy. Instalacja elektryczna pompy trójfazowej wymaga większej uwagi ze względu na możliwość popełnienia błędu co do kierunku obrotów silnika.